18. ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ

 

Είναι εξαιρετικά συχνό το άκουσμα του όρου παιδική κακοποίηση και σε

πολλές περιπτώσεις προβληματίζει πληθώρα ατόμων και κυρίως

γονέων, ως ένα μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας αλλά και παραβίασης

ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η αναγνώριση του φαινομένου είναι ένα από τα πιο δύσκολα στάδια

του.. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά σημαντικό να το αντιληφθούμε, ακόμη και

αν αυτό δεν είναι πάντα έκδηλο και το παιδί μπορεί να μην είναι δεκτικό

να το συζητήσει. Επιπλέον, πλείστες είναι οι φορές που τα παιδιά μπορεί

να μη συνειδητοποιούν, να μην αντιλαμβάνονται τι τους συμβαίνει ή να

μην ταυτοποιούν αυτό που βιώνουν με την κακοποίηση.

Είναι γεγονός πως κάθε παιδί κατέχει το εγγενές δικαίωμα στην

αξιοπρέπεια, τη ζωή και την υγιή σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική

και κοινωνική ανάπτυξη και η οικογένεια αποτελεί θεμελιώδες περιβάλλον

για την ανάπτυξή του. Η παιδική κακοποίηση είναι ένα θέμα που αφορά

σωρεία οικογενειών και για το οποίο πολλοί γονείς ψάχνουν απαντήσεις

για τον ιδανικό τρόπο διαχείρισης και συμπεριφοράς ώστε να μιλήσουν

στα παιδιά τους, αλλά και ποια είναι τα σημάδια που μαρτυρούν πως κάτι

έχει συμβεί.

Πιο συγκεκριμένα, η παιδική κακοποίηση, εκδηλώνεται εναντίον ατόμων

κάτω των 18 ετών και ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ως

όλες οι μορφές σωματικής, συναισθηματικής, σεξουαλικής κακοποίησης,

παραμέλησης ή αμελούς διαπαιδαγώγησης, ή εμπορικής ή άλλης

εκμετάλλευσης, που γίνονται στα πλαίσια κάποιας σχέσης ευθύνης,

εμπιστοσύνης ή δύναμης με το παιδί, με αποτέλεσμα την πραγματική ή

δυνητική βλάβη στην υγεία του παιδιού, την επιβίωση, την ανάπτυξη ή

την αξιοπρέπειά του.

Κοινό τόπο για όλα τα παιδιά που υποβάλλονται σε κακοποίηση,

αποτελούν τα παρακάτω :

• Το παιδί εμφανίζει έντονο κι αδικαιολόγητο άγχος

• Συχνά παρουσιάζει κοινωνική απόσυρση από το σύνολο

• Έχει απρόβλεπτες κι έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις και

ξεσπάσματα

• Παρουσιάζει ανεξήγητες αλλαγές στη συμπεριφορά ή στην

προσωπικότητα του

• Εμφανίζει τάσεις αυτοκαταστροφής ή αυτοτραυματισμού

• Ανταποκρίνεται με παράξενο τρόπο όταν προσπαθεί κάποιος να το

αγγίξει

• Επιλέγει πολύ συχνά να φορά ρούχα που καλύπτουν το σώμα του

• Γίνεται αχαρακτήριστα επιθετικό χωρίς να υπάρχει εμφανή αιτία

• Απουσιάζει ή καθυστερεί συστηματικά να πάει σχολείο ή αρνείται

να επιστρέψει σπίτι

• Δε συνδέεται συναισθηματικά με τους γονείς του και φαίνεται να

έχει χαλαρούς δεσμούς μαζί τους

• Παρουσιάζει πληγές και τραύματα άνευ δικαιολογίας

• Εμφανίζει κακή σωματική υγιεινή

• Έχει εμφανή φόβο προς συγκεκριμένους ανθρώπους και

συγκεκριμένες τοποθεσίες

• Παλινδρομεί σε πρότερα ηλικιακά στάδια

• Επιδεικνύει σεξουαλική συμπεριφορά που δε συνάδει με την ηλικία

του παιδιού

• Το παιδί έχει στην κατοχή του μεγάλα χρηματικά ποσά, χωρίς να

μπορεί να δικαιολογήσει που τα έχει βρει

• Γνωρίζει πράγματα που δε συνάδουν με την ηλικία του (σεξουαλικά

υπονοούμενα, παιχνίδια, γνώσεις σχετικές με το σεξ, κ.ά.)

Συμβουλές προς τους γονείς..

Είναι πολύ σημαντικό, οι γονείς να μπορούν να αναγνωρίσουν

οποιαδήποτε ξαφνική και χωρίς εμφανή αιτία αλλαγή στη συμπεριφορά

του παιδιού, στη διάθεση, την όρεξη ή τον ύπνο του. Ακόμη, να

επαγρυπνούν για το πού βρίσκονται τα παιδιά τους, με ποιους

επικοινωνούν εντός και εκτός διαδικτύου. Ιδανικό θα είναι να ελέγχουν τις

επαφές των παιδιών και τις αντιδράσεις τους. Ρωτήστε τα παιδιά

«Νιώθεις άνετα με αυτόν/αυτήν; Γιατί ή γιατί όχι;». Επιπρόσθετα,

συμμετέχετε και αναλάβετε ενεργό ρόλο στις δραστηριότητες των

παιδιών, χρησιμοποιήστε παιχνίδια ρόλων για να καλλιεργήσετε στα

παιδιά βασικές δεξιότητες ασφάλειας, όπως να παραμείνουν στο ίδιο

σημείο, να κάνουν φασαρία για να συγκεντρωθεί κόσμος και να φωνάξουν

αν κάποιος τους αγγίξει με τρόπο που τα κάνει να νιώθουν άβολα.

Καίριο σημείο είναι να ακούμε τα παιδιά, δίνοντας προσοχή όταν

εκφράζουν δυσαρέσκεια με συγκεκριμένα άτομα ή σε συγκεκριμένες

τοποθεσίες. Λύδια λίθο αποτελεί η εκμάθηση και η μύηση στο δικαίωμα

των παιδιών να λένε «Όχι» και «Δεν θέλω» σε οποιονδήποτε ή

οτιδήποτε τους κάνει να νιώθουν αμηχανία ή φόβο αλλά και στον τρόπο

να αντιμετωπίζουν άμεσα τέτοιες καταστάσεις. Με τον τρόπο αυτό

παρέχετε ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου τα παιδιά νιώθουν άνετα κι

ενθαρρύνονται να μοιράζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματά

τους. Τέλος, καλλιεργείστε μια κουλτούρα που θα λειτουργεί ως ομπρέλα

προστασίας για τα παιδιά σε διάφορες περιπτώσεις που περικλείουν

οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης. Το πι ο δύσκολο και

ταυτόχρονα σημαντικό ζήτημα στην παιδική κακοποίηση είναι να

κατανοήσουν οι γονείς πως τα παιδιά βιώνουν αισθήματα ενοχής γι’ αυτό

που συμβαίνει. Η πληθώρα των παιδιών που έχουν υποστεί κακοποίηση

κατά την παιδική ηλικία αντιλαμβάνεται την κατάσταση σαν ένα «ένοχο

μυστικό», το οποίο αποκρύπτουν, λειτουργώντας προστατευτικά προς

τους γονείς τους. Ακόμη και αν έχουν αντιληφθεί τον κίνδυνο σπάνια

ζητούν βοήθεια, από φόβο ή ενοχή, έτσι μαθαίνουν να μην αισθάνονται.

Είναι απαραίτητο να παρατηρούμε τα ιδιαίτερα «σημάδια» στη

συμπεριφορά και στην καθημερινή λειτουργία του παιδιού, ώστε να

είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε τα διαφορετικά πρόσωπα της

κακοποίησης και να παρέμβουμε άμεσα και αποτελεσματικά. Στις

περιπτώσεις που έχει αναπτυχθεί δίαυλος επικοινωνίας του γονιού με το

παιδί, είναι εύκολο για το παιδί να νιώθει ότι ο γονέας είναι αρωγός και

δίπλα του στα πάντα.. Εύλογα τα παιδιά εμφανίζουν μεγαλύτερη άνεση

στο να εμπιστευθούν τους γονείς και νιώθουν πως έχουν

ένα καταφύγιο στο οποίο νιώθουν αστείρευτη προστασία για οποιοδήποτε

θέμα τους απασχολήσει.

“Αρνούμαι μέχρι θανάτου να αγαπήσω αυτόν τον κόσμο, όπου υπάρχουν

παιδιά που βασανίζονται..”

Albert Camus

✍️ Γράφει η Tζώρτζογλου Ελένη, κοινωνική λειτουργός.

_____________________________________________

🦊|CheirelProject