4. ΑΓΧΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ
Το άγχος υπάρχει στη ζωή όλων μας ανεξαρτήτως ηλικίας καθώς η καθημερινότητα είναι γεμάτη από στιγμές, γνωστές και ως «στρεσογόνοι παράγοντες» οι οποίες διαταράσσουν, στην πλειοψηφία τους, την ηρεμία μας. Αυτό δε σημαίνει πως το άγχος συνοδεύεται μονάχα με δυσάρεστες στιγμές , όπως για παράδειγμα η πρώτη μέρα στο σχολείο ή το φροντιστήριο. Αναμφισβήτητες είναι οι αλλαγές που παρατηρούνται στον οργανισμό όταν το άγχος κάνει την εμφάνισή του.
Σύμφωνα με μελέτες που αφορούν την
ψυχονευροσανοσολογία (σύνδεση ψυχολογικών παραγόντων, ανοσοποιητικού συστήματος
και εγκεφάλου) σύνοδα συμπτώματα του άγχους είναι η αύξηση των καρδιακών
παλμών, της πίεσης του αίματος, η εφίδρωση και η αλλαγή στο ρυθμό της
αναπνοής. Αυτά προκαλούνται έπειτα από
την έκκριση ορισμένων ορμονών από τα επινεφρίδια. Ωστόσο, γίνεται διάκριση
ανάμεσα στο φυσιολογικό και μη άγχος.
Τα αποτελέσματα του, δηλαδή, δεν είναι πάντα
αρνητικά, καθώς μάλιστα αποτελούν κινητήριο μοχλό για την ενεργοποίηση
«έμπνευσης» για ορισμένους ανθρώπους. Όταν όμως, το επίπεδο άγχους δείχνει να
υπερβαίνει τα –για κάθε άτομο- όρια είναι πιθανό να αποδειχθεί επιβλαβές για
την υγεία. Υπάρχουν πέντε διαφορετικά επίπεδα
που επηρεάζουν οι συνέπειες του άγχους:
·
Παθολογικό
(εξασθένηση ανοσοποιητικού συστήματος)
·
Οργανικό
(έκκριση αδρεναλίνης)
·
Γνωστικό
(εξασθένηση μνήμης)
·
Συμπεριφορικό
( διαταραχές ύπνου)
Καθένας από εμάς, βρίσκεται σε μια αέναη
συνδιαλλαγή με το περιβάλλον του, χάρη και μέσω της οποίας αποκτά βιώματα και
εμπειρίες. Σε αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται η διαφορά μεταξύ ενός ενήλικα και
ενός παιδιού. Ο ενήλικας έχει λάβει περισσότερα εφόδια και ερεθίσματα σε
γνωστικό και νοητικό επίπεδο, τα οποία τον βοηθούν να διαχειρίζεται
αποτελεσματικά και να ανταποκρίνεται σε συνθήκες άγχους. Το παιδί λοιπόν,
ενδέχεται να αισθανθεί πως ελλοχεύει ο κίνδυνος για τη σωματική ή ψυχική τους
ακεραιότητα, νιώθοντας αβεβαιότητα για την ανταπόκριση σου σε κάποια διαδικασία.
«Μέθοδοι» όπως η υπερπροστασία και ο
αυταρχισμός τείνουν να εμφανίζουν συμπτώματα άγχους από τους πρώτους μόλις μήνες της ζωής. Μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι
γονείς νομίζοντας πως θα βοηθήσουν το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες και να
υιοθετήσει συνήθειες και τρόπους συμπεριφοράς που είναι αποδεκτές από εκείνους.
Άλλες αιτίες άγχους μπορεί να είναι ένα διαζύγιο, μια μετακόμιση, η ανακοίνωση
ερχομού ενός νέου μωρού στην οικογένεια, η σχολική επίδοση, η σχέση με τους
συνομηλίκους , οι ενδοοικογενειακές σχέσεις και η σεξουαλική ταυτότητα.
Ενδέχεται καθένα από τα παραπάνω να
προκαλέσει απώλεια μνήμης και νευρικότητα στο παιδί, ακόμα και σε
βαθμό που να αποφεύγει το παιχνίδι. Το παιδί αρχίζει να θέτει ερωτήματα στους
γονείς του για ανύπαρκτους κινδύνους (π.χ. τέρατα, θηρία). Δεν λείπουν ακόμα
και σωματικά συμπτώματα όπως η ζάλη, οι κεφαλαλγίες και οι πόνοι στο στομάχι.
Όσον αφορά τη διαχείριση του άγχους, σε
πρωταρχικό στάδιο, καθησυχάζουμε τις ανησυχίες του παιδιού για τη δική του ασφάλεια αλλά και των
υπόλοιπων μελών της οικογένειας (σε περίπτωση που το άγχος εκδηλώνεται με μη
ρεαλιστικούς φόβους/κινδύνους). Εξέχουσα σημασία έχει η διατήρηση της ρουτίνας
ώστε να αισθάνεται ασφαλές και όταν πρόκειται να συμβεί οποιαδήποτε αλλαγή στο
καθημερινό του πρόγραμμα, να ενημερώνεται ώστε να έχει χρόνο να προετοιμαστεί.
Δίνουμε
την ευκαιρία στο παιδί να περάσει περισσότερο χρόνο στη φύση, κάνοντας
κινητικό παιχνίδι το οποίο βοηθά στην εκτόνωση του άγχους και στη χαλάρωσή του.
Ενθαρρύνουμε το παιδί να εξωτερικεύσει τα συναισθήματα του, αφού πρώτα
μιλήσουμε εμείς, ανοιχτά, για τα δικά μας. Σημαντική είναι η ερώτηση «πώς
νιώθεις», είναι καίριο να δίνουμε χώρο και χρόνο στο παιδί να μιλήσει για τα
συναισθήματά του. Το σημαντικότερο! Μην ξεχνάμε να δίνουμε αγκαλιές! Η ενίσχυση
της σωματικής επαφής με το παιδί, δείχνει να συμβάλει στη μείωση του άγχους.
Το άγχος δεν αδειάζει το αύριο από τις
λύπες του,
αλλά αδειάζει το σήμερα από τη δύναμή
του.
-Charles Haddon Spurgeon-
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου