3.ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΥΜΟΥ

 

 

Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα το οποίο συχνά οι γονείς καλούνται να αντιμετωπίσουν έχοντας παιδί οποιασδήποτε ηλικίας. Το πρόβλημα φυσικά δεν είναι η υγιής έκφραση του θυμού, δεν δαιμονοποιούμε το συναίσθημα αυτό. Τι γίνεται όταν αυτό εκφράζεται με άσχημο και πολύ έντονο τρόπο;

Αρχικά να τονίσουμε πως είναι φυσιολογικό να αισθάνεται κάποιος θυμωμένος και δεν πρέπει να λαμβάνεται ως κάτι το οποίο απαγορεύεται, καταπιέζεται ή προκαλεί φόβο.Φαίνεται να ξεκινά από την ηλικία μόλις των 4 μηνών ωστόσο το βρέφος δεν είναι σε θέση να το εκφράσει. Ενδέχεται να αισθανθεί θυμό από εξωτερικούς, όταν δηλαδή προκαλείται από κάποιο άλλο πρόσωπο και από εσωτερικούς παράγοντες , όταν δεν καταφέρνει να απαντήσει σε κάποιο ερώτημα το οποίο γνωρίζει. Επισημαίνεται πως ο θυμός στο παιδί  έχει άμεση συσχέτιση με το θυμό των γονέων αλλά και των «σημαντικών άλλων» που συναναστρέφεται. Αυτό συμβαίνει λόγω της μίμησης, την οποία αναφέρουμε συχνά, και αυτή που  το παιδί «χρησιμοποιεί» για να διαμορφώσει  το χαρακτήρα του.       

  Φυσικά, παίζει ρόλο και ο τρόπος ανατροφής του παιδιού και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει. Με διαφορετικό, δηλαδή, τρόπο θα εκφράσει το θυμό του ένα παιδί το οποίο μεγαλώνει σε κλίμα στοργικό και χωρίς πίεση και διαφορετικά όταν μεγαλώνοντας, βιώνει τσακωμούς και εντάσεις στον οικογενειακό του περιβάλλον. Αναμφιβόλως, πρέπει να εξωτερικεύεται για να αποφευχθούν περαιτέρω προβλήματα (διαταραχές, ψυχοσωματικά συμπτώματα). Το παιδί στην αρχή της σχολικής ηλικίας  δεν δύναται να διαχειριστεί το θυμό του, ενώ ίσως έχει ξεσπάσματα  για να διαπιστώσει ποια είναι τα όρια των γονέων. Όταν συμβαίνει αυτό, οι γονείς μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα στην εκτόνωση του ή στην διαπραγμάτευση για το εκάστοτε «αντικείμενο θυμού». Η λύση της τιμωρίας, για παράδειγμα, συνήθως οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα αναπαράγοντας εκρήξεις θυμού και εντάσεις. 

   Έννοια άρρηκτα συνυφασμένη με αυτή του θυμού είναι και η επιθετικότητα, η οποία αποτελεί  βίαιη και μη υγιή έκφρασή του. Σημάδια εκδικητικότητας και επιθετικής συμπεριφοράς, μεταξύ άλλων, είναι το άσχημο λεξιλόγιο, οι εκρήξεις θυμού και η σωματική βία προς συνομηλίκους, ζώα, ακόμα και παιχνίδια. Όπως είπαμε και πριν, δεν απαγορεύουμε την έκφραση του θυμού καθώς το παιδί θα αισθανθεί καταπίεση οδηγώντας έτσι σε εντονότερα, μακροπρόθεσμα, ξεσπάσματα και σε σωματικές εκδηλώσεις διοχετευμένων δυσάρεστων αισθημάτων. Είναι ωφέλιμο να βοηθήσουμε το παιδί  να εντοπίζει τα σημάδια που το προειδοποιούν ότι χάνει τον έλεγχο, . Αν τα εντοπίσει αυτά, θα βοηθηθεί στον έλεγχό  του. Ωστόσο, επειδή αυτό είναι δυσκολότερο σε μικρότερες ηλικίες, ο γονέας μπορεί να κάνει ένα βήμα πίσω ώστε να κλιμακωθεί ο θυμός και η ένταση. 

  Είναι βοηθητικό, το παιδί να μεγαλώνει με κανόνα το  «λύνουμε τα προβλήματα συζητώντας ενώ είμαστε ήρεμοι» βλέποντας πως ο θυμός και η οργή δεν είναι αποδεκτές συμπεριφορές. Μένουμε ήρεμοι όσο το παιδί φωνάζει και δεν του δίνουμε περαιτέρω προσοχή, έτσι θα ηρεμήσει κι αυτό και θα έρθει με μια περισσότερο συγκαταβατική διάθεση.  Φυσικά, δίνουμε προσοχή στα συναισθήματα του παιδιού, δείχνοντας κατανόηση και δίνοντας χώρο για έκφραση συναισθημάτων με ηρεμία. Είναι συχνό τα παιδιά να εκτοξεύουν φράσεις όπως «σε μισώ» ή «είσαι ο/η χειρότερος/η μπαμπάς/μαμά». Αγνοούμε τέτοιες συμπεριφορές και φυσικά δεν αυτομαστιγωνόμαστε.   

  Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως δεν πρόκειται για παιχνίδι κυριαρχίας/εξουσίας και επιβολής αλλά για την υγιή και καλύτερη ανατροφή του παιδιού μας. Δείχνουμε στο παιδί ποια συμπεριφορά είναι επιθυμητή προκειμένου να γνωρίζει τα όρια. Με υπομονή και σταθερότητα στη συμπεριφορά μας, σίγουρα θα πετύχουμε έναν υγιή τρόπο έκφρασης του θυμού.

 

Μια στιγμή υπομονής σε μια στιγμή θυμού,

σώζει από χιλιάδες στιγμές στενοχώριας

 

✍️ Γράφει η Δήμητρα Κοζμίδου, κοινωνική λειτουργός.

_____________________________________________

🦊|CheirelProject