28. ΠΑΙΓΝΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

 

Τι είναι η παιγνιοθεραπεία -για την οποία γίνεται πολύς λόγος τελευταία-  και ποια είναι τα οφέλη της στην ανάπτυξη  του παιδιού;  Πρόκειται για μία μέθοδο που βοηθά το παιδί με συναισθηματικά προβλήματα και προβλήματα συμπεριφοράς, δίνοντας του την ευκαιρία να έρθει σε άμεση επαφή τα συναισθήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, μέσα σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο, χρησιμοποιώντας παράλληλα τον δικό του, μοναδικό τρόπο έκφρασης.

   Η παιγνιοθεραπεία είναι μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση η οποία εφαρμόζεται τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες, ωστόσο σήμερα θα αναφερθούμε στα οφέλη αυτής στην παιδική ηλικία. Συνηθέστερα μέσα είναι οι ιστορίες, οι κάρτες, η ζωγραφική, οι κούκλες και ο πηλός. Ξεκινώντας, καλό θα ήταν να γίνει ξεκάθαρη η έννοια του παιχνιδιού από τις υπόλοιπες δραστηριότητες. Για να είναι λοιπόν, παιχνίδι  πρέπει να έχει κάποια χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα η επιθυμία του παιδιού να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο παιχνίδι, ενώ γίνεται εστίαση-δίνεται βαρύτητα στην ίδια τη διαδικασία και όχι  τόσο στην επίτευξη ορισμένου σκοπού. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός πως δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να ξεδιπλώσει όλες τις πτυχές του εαυτού του, μέσω προσποιητών ηρώων, με κεκαλυμμένο, τρόπο. Επιπρόσθετα, οι κανόνες είναι δοσμένοι σε εκείνο το πλαίσιο, από τους ίδιους τους συμμετέχοντες.

Έχει γίνει διάκριση ανάμεσα σε τέσσερις βασικούς τύπους παιγνιοθεραπείας, με βάση την ηλικία του παιδιού:

• Ø  Πρακτικός τύπος: Αφορά ενέργειες που δεν είναι κατευθυνόμενες προς ένα στόχο, ενώ παράλληλα χαρίζει ευχαρίστηση στο παιδί, αφού έχει τον έλεγχο των πραγμάτων
• Ø  Παιχνίδι κατασκευής/συνδυαστικό παιχνίδι: Αφορά παιδιά ηλικίας 15 μηνών έως 2 ετών
• Ø  Παιχνίδι προσποίησης/ συμβολικό παιχνίδι: Περισσότερο δημιουργική μορφή παιχνιδιού, 2-6 ετών
• Ø  Παιχνίδι με κανόνες: Συμμετάσχουν παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών

 

 

   Ο συγκεκριμένος λοιπόν τύπος παιχνιδιού , φαίνεται πως συμβάλλει στον συντονισμό των μελών του σώματος, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων (π.χ. ενσυναίσθηση), αλλά και στην προσαρμογή στο πλαίσιο του οργανωμένου, με συγκεκριμένο μέσο, παιχνιδιού. Παρέχει ένα  κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας , μέσω του οποίου το παιδί έχει τη δυνατότητα να εκφράσει άγχη, ανησυχίες, επιθυμίες. Ο παιγνιοθεραπευτής (επαγγελματίας με συγκεκριμένη εκπαίδευση), παρατηρεί τι συμβαίνει στο παιχνίδι, το «αφηγείται» θα έλεγε κανείς, ενώ όταν το κρίνει σκόπιμο, κάνει αντανάκλαση της συνθήκης προκειμένου το παιδί να επεξεργαστεί  όσα συμβαίνουν.

   Ακόμα, του δίνεται η δυνατότητα να σκεφτεί υπό διαφορετικό πρίσμα τους φόβους του, τους οποίους μαθαίνει να κάνει γνωστούς, να μοιράζεται, δηλαδή, το αντικείμενο των φόβων του. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η εκμάθηση της έκφρασης συναισθημάτων, ξεκινώντας να εκφράζει όλα όσα αισθάνεται στο πλαίσιο του παιχνιδιού, θα συνηθίσει και θα το υιοθετήσει και στην καθημερινότητά του. Είναι πολύ πιθανόν, μέσω του παιχνιδιού να αναδειχθεί ένα αντικείμενο απασχόλησης το οποίο είναι ιδιαίτερα αρεστό στο παιδί ή κάτι στο οποίο έχει ιδιαίτερη κλίση. Τα παραπάνω θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης  του παιδιού που συμμετέχει στο παιχνίδι. Φυσικά, η παιγνιοθεραπεία έχει θετικό αντίκτυπο και στην ανάπτυξη της φαντασίας και της εφευρετικότητας.

   Μπορεί να εφαρμοστεί σε παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, με μαθησιακές δυσκολίες, κατάθλιψη, έντονο άγχος, δυσκολία στη διαχείριση του θυμού ή και πιο τραυματικά γεγονότα όπως για παράδειγμα το διαζύγιο ή η κακοποίηση αλλά και σε συνθήκη νοσηλείας, αφού δείχνει να λειτουργεί ανακουφιστικά και συμβάλει στην ταχύτερη ανάρρωση.

   Μέσω της διαδικασίας της παιγνιοθεραπείας, φαίνεται πως το παιχνίδι μετατρέπεται από μέσο εξωτερίκευσης των συναισθημάτων του παιδιού σε μέσο κατανόησης για το θεραπευτή, το οποίο τελικά θα λάβει τη μορφή θεραπευτικής αλλαγής.

✍️ Γράφει η Δήμητρα Κοζμίδου, κοινωνική λειτουργός.

_____________________________________________

🦊|CheirelProject