9. ΓΟΝΕΪΚΟΤΗΤΑ

  

Τι είναι η γονεϊκότητα; Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει την διαδικασία μέσω της οποίας οι γονείς  ωριμάζουν μέσα από τη σχέση με το παιδί τους. Περιλαμβάνει ακόμα τη νοητική συναισθηματική και οργανική συμπεριφορά των γονέων. Κάθε διαδικασία όπως αυτή, της απόκτησης παιδιού σαφώς παρουσιάζει ανατροπές, παλινδρομήσεις,  αποχωρισμούς και επαφή με το άγνωστο. Ο συνδυασμός των παραπάνω  είναι που θα συμβάλλει στη σταδιακή κατάκτηση της ωριμότητας για να φτάσει κάνεις στη γονεϊκότητα.

Μητρική λειτουργία

   Ήδη από τους πρώτους 18 μήνες της ζωής ενός κοριτσιού γεννιέται η επιθυμία για ένα παιδί. Γιατί συμβαίνει αυτό; Το κορίτσι ταυτίζεται με τη μητέρα του η οποία της δίνει ζωή και τρυφερότητα  και για αυτό στα νεαρά κορίτσια αρέσει πολύ να παίζουν με τις κούκλες, δείχνοντας τους φροντίδα. Σε πρώτο στάδιο δηλαδή υπάρχει αυτή η επιθυμία ενώ εμφανίζεται ξανά σε μεταγενέστερα στάδια. Παρατηρούνται λοιπόν μερικά συνειδητά συναισθήματα και αναπαραστάσεις. Ένα από αυτά είναι η  ταύτιση με τη μητέρα και ο αποχωρισμός. Η γυναίκα λοιπόν βιώνει μία διττή ταύτιση με τη μητέρα της και το έμβρυο, ξαναζεί ουσιαστικά και τις δύο αυτές εμπειρίες με τη μητέρα της και τον ίδιο της τον εαυτό ως βρέφος. Αναρωτιέται και προβληματίζεται  αν θα μπορεί να είναι τόσο ικανή όσο εκείνη.

  Φαίνεται πως η σχέση ανάμεσα στη γυναίκα και στη μητέρα της αναβιώνεται την περίοδο της εγκυμοσύνης και αυτό αντανακλάται σε φόβους, όνειρα αλλά και τρόπους για να την προσεγγίσει ξανά.  Συνεπώς, μια σχέση με συγκρούσεις εμποδίζει την εξέλιξη αυτή  και έτσι η σύγκρουση  επανέρχεται. Η θετική όμως σχέση μητέρας και κόρης, χαρακτηριζόμενη από στοργή, συνεπάγεται ώριμη συμπεριφορά. Ακόμα, όταν η ταύτιση με το πρότυπο της καλής μητέρας είναι ανέφικτη υπάρχει πιθανότητα εμφάνισης συμπτωμάτων κατάθλιψης. συνθήκες και συμπεριφορές μητρικής φιγούρας. Το δεύτερο συναίσθημα που παρατηρείται είναι η επιθυμία για να φροντίζει το ίδιο το κορίτσι και όχι να φροντίζεται. Μεγαλώνοντας λοιπόν υιοθετεί συνήθειες/συμπεριφορές μητρικής φιγούρας με αποτέλεσμα να τροφοδοτεί ασυνείδητες ταυτίσεις με την μητέρα.

 

Πατρική λειτουργία

   Η επιθυμία του άνδρα  για παιδί επηρεάζεται από τα βιώματα της παιδικής ηλικίας όπως συμβαίνει και στην περίπτωση της γυναίκας. Το αίσθημα ευθύνης φαίνεται πως έρχεται πρώτο στο άκουσμα του ερχομού ενός μωρού. Συνήθης  είναι και ο αποκλεισμός που βιώνουν , επειδή οι ίδιοι δεν έχουν την ικανότητα τεκνοποίησης. Αυτό συχνά προκαλεί ζήλεια και αυτή με τη σειρά της ανταγωνισμό, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν συμπτώματα που σχετίζονται με το γαστρικό πεπτικό σύστημα στη διάρκεια εγκυμοσύνης της συντρόφου ή συζύγου τους.  Η εγκυμονούσα είναι στο επίκεντρο όλων και δέχεται φροντίδα και μονοπωλεί το ενδιαφέρον φίλων και συγγενών. Οι άνδρες, αφού εκ φύσεως λόγω ανατομίας δεν μπορούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία της κυοφορίας ενδέχεται να βρεθούν σε κρίση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να καταλάβει επακριβώς πώς αισθάνεται η σύντροφός/σύζυγός του. Η παρουσία του πατέρα  και η  υποστήριξη του βοηθούν τη μέλλουσα μητέρα να εξελίξει στον ρόλο της. Εάν ο δεσμός των γονέων παραμείνει στενός στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ,τότε μειώνονται οι πιθανές επιθυμίες της μητέρας να στρέψει την προσοχή της αποκλειστικά στο βρέφος που έρχεται. Έτσι λοιπόν αναλαμβάνει ρόλο διαμεσολαβητή για την ανάπτυξη ισχυρού δεσμού μεταξύ πατέρα και βρέφους. Προωθεί δηλαδή το νέο τρίγωνο που προκύπτει  από τη δημιουργία σχέσης παιδιού-γονέων που αλληλεπιδρούν.

   Κλείνοντας, η γονεϊκότητα εκφράζει τον τρόπο που είναι κανείς γονέας, αποτελώντας το φυσικό περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται το παιδί. Είναι δηλαδή, μορφή δέσμευσης και των δύο γονέων προς το παιδί. Στο άκουσμα της απόκτησης παιδιού το ζευγάρι αισθάνεται ευτυχία η οποία σταδιακά μετατρέπεται σε αίσθημα ευθύνης. Οι γονείς καλούνται να αναθεωρήσουν το σύστημα αξιών και τη συμπεριφορά  που ακολουθούσαν έως τώρα ώστε να υιοθετήσουν την ιδανική, για εκείνους, ανατροφή του παιδιού τους με έντονο το αίσθημα της ευθύνης.

Είναι ευτύχημα για την επιβίωσή τους, που η φύση έχει φτιάξει έτσι τα μωρά,

ώστε να μαγεύουν και να σκλαβώνουν

τις μητέρες τους

John Bowlby

Γράφει η Δήμητρα Κοζμίδου, κοινωνική λειτουργός

_____________________________________________

🦊|CheirelProject