5.ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙΤΕ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΤΗΣ ΖΗΛΕΙΑΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΑΔΕΡΦΙΑ;

 

 Από τι πηγάζει η ζήλεια ανάμεσα στα αδέλφια και πόσο εύκολο είναι να την ξεπεράσουμε;Όσο μικρότερη η ηλικία  ενός παιδιού, τόσο πιο έντονο το αίσθημα και η ανάγκη να είναι το «αγαπημένο» παιδί των γονιών και να έχει την απόλυτη προσοχή και αφοσίωσή τους αλλά και η αναζήτηση τρόπων που θα το πετύχει αυτό. Ο ανταγωνισμός είναι ένα από τα συχνότερα «σημάδια» του αισθήματος ζήλειας προς το μικρότερο ή και μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας. 

   Συνήθης είναι και η παλινδρομική συμπεριφορά, η επιστροφή δηλαδή, σε προγενέστερα αναπτυξιακά στάδια (π.χ. πιπίλισμα δακτύλου). Επίσης, ενδέχεται να κάνει την εμφάνισή της και η επιθετικότητα, είτε λεκτική (χλευασμός) είτε σωματική (πέταμα παιχνιδιού του/της αδερφού/ης. Παρατηρείται ακόμα και περισσότερη εσωστρέφεια, εκρήξεις θυμού αλλά και η απόσυρση από οικογενειακές στιγμές. Λιγότερο συχνή ένδειξη ζήλειας είναι η «εξύψωση» του «άλλου» παιδιού, όταν γνωρίζει πως μόνο η έκφραση θετικών συναισθημάτων είναι αποδεκτή, τείνει να είναι υπερπροστατευτικό, ενώ στον αντίποδα, δείχνει να αδιαφορεί πλήρως για την ύπαρξή του. Όσον αφορά το ζήτημα του φύλου, φαίνεται λοιπόν πως αδέρφια του ίδιου φύλου εμφανίζουν πιο έντονα το αίσθημα της ζήλειας καθώς μπαίνουν στη διαδικασία της σύγκρισης σε όλους τους τομείς , είτε αυτός αφορά τη σχολική επίδοση, ακόμα και την εξωσχολική δραστηριότητα. 

   Λιγότερο έντονο αίσθημα είναι όταν πρόκειται για  αγόρι/κορίτσι καθώς εντοπίζουν και αντιλαμβάνονται πως εκ φύσεως έχουν διαφορές. Σε αυτή την περίπτωση, οι διαμάχες θα εξαρτηθούν από τον τρόπο που συμπεριφέρονται οι γονείς σε καθένα από τα παιδιά. Όταν υπάρχει ηλικιακή διαφορά 6-7 ετών ανάμεσα στα αδέρφια, φαίνεται πως οι εντάσεις είναι μειωμένες διότι το μεγαλύτερο , ηλικιακά, παιδί έχει αυτονομηθεί σε ένα βαθμό, πιθανόν να έχει αποκτήσει φίλους και έχει δημιουργήσει αναμνήσεις με την οικογένεια. Όταν ανακοινώνεται στο παιδί ο ερχομός ενός νέου μωρού στην οικογένεια, αισθάνεται να χάνει τη «μισή» μαμά και τον «μισό» μπαμπά. Παύει να βρίσκεται το ίδιο στο επίκεντρο και φοβάται πως το βρέφος θα αντικαταστήσει τη δική του θέση και μαζί και την αγάπη γονέων και συγγενών.

    Όσον αφορά τους τρόπους που μπορούμε   να διαχειριστούμε τη ζήλεια, ευτυχώς είναι αρκετοί και μπορεί κάθε οικογένεια να τους προσαρμόσει. Αρχικά, ρωτάμε  το παιδί πώς νιώθει και καλό είναι να αποφεύγεται η επίπληξη καθώς έτσι θα αισθανθεί «κακό» παιδί και τα αποτελέσματα ίσως είναι αντίθετα από τα επιθυμητά. Επιπλέον, δεν προτιμάμε τη διαδικασία της σύγκρισης. Κάθε παιδί είναι μοναδικό, με μοναδικά ταλέντα και χαρίσματα. Με το να συγκρίνουμε τα παιδιά μεταξύ τους, εμείς οι ίδιοι τροφοδοτούμε αισθήματα ζήλειας. Είναι πολύ σημαντικό να προσέχουμε τις αντιδράσεις μας όταν κάποιο παιδί εκφράζει ζήλεια γιατί συνήθως οι ενήλικες «απαντάμε» με γέλιο σε αυτό, θεωρώντας το «χαριτωμένο», το παιδί όμως έτσι λαμβάνει λανθασμένα μηνύματα και παίρνει θάρρος. 

   Ας μην  δίνουμε στο παιδί την εντύπωση πως το δικό του πρόγραμμα εξαρτάται από το άλλο παιδί της οικογένειας καθώς, ίσως αισθανθεί πως παραβιάζεται ο προσωπικός του χώρος (πχ θα μείνουμε στο σπίτι της γιαγιάς μέχρι να νυστάξει ο/η αδελφός/η σου). Τέλος, μπορούμε να επεμβαίνουμε σε συγκρούσεις μεταξύ των παιδιών όταν δείχνει να έχει χαθεί ο έλεγχος και να τα αφήνουμε να λύσουν τις διαφορές μόνα τους σε πρώτο στάδιο. Δοκιμάστε το «κόλπο με το μαξιλάρι» , όταν ένα από τα παιδιά φαίνεται θυμωμένο προς το άλλο , δώστε του ένα μαξιλάρι και προτρέψτε το να εκτονώσει την επιθετικότητα του στο μαξιλάρι. Από την άλλη, επιβραβεύουμε θετικές/αποδεκτές συμπεριφορές ενώ προσπαθούμε να μοιράσουμε το χρόνο στο κάθε παιδί ξεχωριστά.

   Συνοψίζοντας, η ζήλεια είναι μια συνηθισμένη αντίδραση ανάμεσα στα αδέρφια η οποία παρουσιάζεται με διάφορους τρόπους οι οποίοι αναφέρθηκαν παραπάνω. Όσο πιο "κοντά" είναι τα παιδιά ηλικιακά τόσο  πιο συχνή η εμφάνιση της. Είναι σημαντικό οι τρόποι διαχείρισης που αναφέρονται παραπάνω να διαμορφώνονται από τους γονείς με βάση την ιδιοσυγκρασία του παιδιού .Με ψυχραιμία και υπομονή σταδιακά η κατάσταση θα αρχίσει να εξομαλύνεται.

Πάντα μοιάζει αδύνατο, μέχρι να το πετύχεις

Νέλσον Μαντέλα 

✍️ Γράφει η Δήμητρα Κοζμίδου, κοινωνική λειτουργός.

_____________________________________________

🦊|CheirelProject